CHỈ TRUẬT HOÀN
1. Cấu tạo bài thuốc:
- Chỉ thực 40g
- Bạch truật 80g
2. Cách dùng:
Tán mịn, làm hoàn hồ. Mỗi lần dùng 8-12g, uống với nước sắc lá sen hoặc nước ấm, ngày 2 lần.
3. Công dụng:
Kiện tỳ tiêu tích.
4. Chủ trị:
Tỳ hư khí trệ, ẩm thực đình và tụ lại.
Ngực bụng trên có bĩ mãn, không muốn ăn.
5. Phân tích:
- Bạch truật (quân): Kiện tỳ trừ thấp, giúp tỳ vận hóa tốt hơn.
- Chị thực (thần): Để hạ khí hóa trệ, tiêu bĩ trừ mãn (đầy).
- Lá sen (Hà diệp): Để dưỡng vị thăng thanh, giúp Bạch truật để kiện tỳ vị. Lá sen thăng thanh, Chỉ thực giáng trọc hợp lại làm cho tỳ vị điều hòa, làm cho tỳ khỏe và tiêu được tích.
6. Gia giảm:
- Nếu ăn quá nhiều làm vùng thượng vị đầy trướng khó chịu, thêm Thần khúc (sao) 40g, Mạch nha (sao) 40g để kiện tỳ tiêu thực gọi là Khúc nha chỉ truật hoàn (Y học chính truyền).
- Nếu ăn làm tổn thương tỳ, đờm ẩm tích đình lại, vùng thượng vị báng đầy, thêm Quất bì, Bán hạ để kiện tỳ hóa đờm, lý khí tiêu báng gọi là Quất bản chỉ truật hoàn (Y học nhập môn).
- Nếu tỳ hư ăn ít, hoặc thức ăn không tiêu, ngực bụng trên có báng đầy, thêm Mộc hương, Sa nhân (làm hoàn bằng nước cơm), mỗi lần sắc 12g để kiện tỳ hành khí, gọi là Hương sa chỉ truật hoàn (Nhiếp sinh bí phẫu).
