CHỈ THỰC TIÊU BĨ HOÀN
(Lan thất bí tàng)
1. Cấu tạo bài thuốc:
- Can khương 4g
- Bạch truật 8g
- Trích cam thảo 8g
- Bán hạ chế 12g
- Mạch nha 8g
- Đảng sâm 12g
- Phục linh 8g
- Hậu phác 16g
- Chỉ thực 20g
- Hoàng liên 20g
2. Cách dùng:
Tán bột, làm thành viên, mỗi lần uống 12 - 16g.
3. Công dụng:
Tiêu bĩ mãn, kiện tỳ vị.
4. Chủ trị:
- Vùng thượng vị đầy chướng, thành khối, ăn không tiêu, người mệt mỏi, đại tiện không thông, rêu lưỡi trắng dày, mạch huyền.
- Sa dạ dày, viêm dạ dày, đầy bụng, nôn mửa, nếu thiên về hàn bỏ Hoàng liên gia Ngô thù.
- Viêm phế quản mãn: Đờm nhiều, suyễn, không muốn ăn, người mệt mỏi; bỏ Hoàng liên thêm Trần bì, Sa nhân là các thuốc kiện vị trừ đàm.
5. Phân tích:
- Chỉ thực: Hành khí tiêu bĩ là quân.
- Hậu phác: Hành khí trừ mãn là thần. Hợp lại để tăng tác dụng tiêu báng trừ mãn.
- Hoàng liên thanh nhiệt táo thấp trừ bĩ, Bán hạ để tán kết hòa vị; Can khương để ôn trung trừ hàn. 3 vị này giúp Chỉ thực, Hậu phác hành khí tiêu bĩ, Nhân sâm để phù chính kiện tỳ là tá.
- Bạch truật, Bạch linh kiện tỳ trừ thấp, Mạch nha tiêu thực hòa vị, Cam thảo để ích tỳ, điều hòa các vị thuốc là sứ.
